ในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา พบภัยคุกคามเกี่ยวกับการติดมัลแวร์ CTB-Locker ในหน่วยงานสำคัญในประเทศไทยหลายแห่ง รวมถึงจากเครือข่ายความร่วมมือด้านการรักษาความมั่นคงปลอดภัยทั่วโลกก็ได้มีการพูดถึงสถานการณ์ดังกล่าวเช่นกัน โดยจากข้อมูลทราบว่าผู้ไม่ประสงค์ดีทำการส่งอีเมลพร้อมแนบไฟล์มายังผู้ใช้งานในหน่วยงาน เมื่อผู้ใช้งานคลิกเปิดไฟล์ดังกล่าวจึงทำให้เกิดการติดมัลแวร์ทันที ชื่อเต็มของมัลแวร์ตัวดังกล่าวคือ Curve-Tor-Bitcoin Locker เป็นมัลแวร์ประเภท Ransomware มีจุดประสงค์ในการเข้ารหัสลับไฟล์เอกสารประเภทต่างๆ บนเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ติดมัลแวร์ รวมถึงเอกสารที่แชร์ผ่านเครือข่ายและจากอุปกรณ์ External Drive ที่เสียบอยู่กับเครื่องคอมพิวเตอร์ เช่น .pdf, .xls, .ppt, .txt, . py, .wb2, .jpg, .odb, .dbf, .md, .js, .pl, .doc เป็นต้น และจะพบหน้าต่างแสดงข้อมูลของการเรียกค่าไถ่กับผู้ใช้งานที่เป็นเจ้าของไฟล์ดังกล่าว ในการถอดรหัสลับไฟล์ข้อมูลทั้งหมดที่ถูกเข้ารหัสลับไว้ เจ้าของไฟล์จะต้องเสียเงินเป็นจำนวนประมาณ 630 ดอลล่าร์สหรัฐ (คิดเป็นเงินไทยประมาณ 20,000 บาท) จ่ายให้กับผู้ไม่ประสงค์ดี โดยมีข้อแม้ว่าต้องชำระด้วยสกุลเงินอิเล็กทรอนิกส์ชื่อ Bitcoin (เนื่องจากผู้ไม่ประสงค์ดีต้องการไม่ให้สามารถมีการตรวจสอบแหล่งที่มาได้โดยง่าย) จากนั้นผู้ไม่ประสงค์ดีจึงจะส่งซอฟต์แวร์และกุญแจที่ใช้ในการถอดรหัสลับไฟล์กลับมา แต่อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีใครสามารถการันตีได้ว่าการจ่ายเงินให้จะทำให้สามารถได้ข้อมูลกลับคืนมาได้จริงอย่างที่อ้างไว้หรือไม่
โดยมัลแวร์ CTB-Locker ที่พบการแพร่ระบาดในช่วงนี้ ถือเป็นเวอร์ชันที่ 2 ของ CTB-Locker ที่มีจุดสังเกตคือมีการแปลเป็นภาษาจำนวน 4 ภาษา (ภาษาฝรั่งเศษ ภาษาอิตาลี ภาษาเยรมัน ภาษาอังกฤษ) มีการเสนอให้ผู้ใช้งานสามารถถอดรหัสลับไฟล์ได้ฟรีจำนวน 5 ไฟล์ และมีการขยายเวลาของการเรียกค่าไถ่ออกเป็น 96 วัน รวมถึงมีการเพิ่มจำนวนเงินที่ใช้ในการเรียกค่าไถ่มากขึ้นด้วย
การติดไวรัส/มัลเวแร์ CTB-Locker
ลักษณะของการติดมัลแวร์ที่ได้รับแจ้ง สามารถอธิบายตามรูปแบบการโจมตีในรูปที่ 1 เริ่มต้นจากการที่เหยื่อได้รับอีเมลหลอกลวงที่มีไฟล์แนบ (ไฟล์นามสกุล .zip) หลังจากที่เหยื่อดาวน์โหลดไฟล์ดังกล่าวและสั่งรันไฟล์ด้านใน (ไฟล์นามสกุล .scr) มัลแวร์จึงเริ่มทำงาน และจะมีการแสดงเอกสารตามรูปที่ 3 ขึ้นมา ในขณะเดียวกันฟังก์ชันของมัลแวร์จะค้นหาไฟล์เอกสารทั้งหมดที่อยู่ในเครื่อง เพื่อทำการเข้ารหัสลับข้อมูลทำให้ผู้ใช้งานไม่สามารถอ่านหรือแก้ไขไฟล์ เอกสารได้ โดยช่วงเวลาที่มัลแวร์เริ่มทำงานไปจนถึงทำการเข้ารหัสลับไฟล์ข้อมูลทั้งหมด ที่เปิดได้จากเครื่องคอมพิวเตอร์จะอยู่ที่ประมาณ 8-10 นาที
แนวทางและข้อแนะนำการป้องกันไวรัส/มัลแวร์ CTB-Locker เบื้องต้น
- สำรองข้อมูลบนเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้งานอย่างสม่ำเสมอ และหากเป็นไปได้ให้เก็บข้อมูลที่ทำการสำรองไว้ในอุปกรณ์ที่ไม่มีการเชื่อม ต่อกับคอมพิวเตอร์หรือระบบเครือข่ายอื่นๆ
- ไม่คลิกลิงก์หรือเปิดไฟล์ที่มาพร้อมกับอีเมลที่น่าสงสัย หากไม่มั่นใจว่าเป็นอีเมลที่น่าเชื่อถือหรือไม่ ให้สอบถามจากผู้ส่งโดยตรง
