การพัฒนาPrimary care cluster เป็นก้าวที่ต่อเนื่องจากนโยบาย“หมอประจำครอบครัว” ซึ่งได้ จัดทีมหมอครอบครัว 1 ทีม ให้การดูแลประชากรประมาณ 10,000 คน จึงกำหนดให้ Primary care cluster 1 Cluster ประกอบด้วยทีมแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว 3 ทีม ให้การดูแลรับผิดชอบประชากรประมาณ 30,000 คน เพื่อสร้างเป็นเครือข่ายการดูแลร่วมกันในกลุ่มสหวิชาชีพ สามารถบริหารจัดการให้เกิดการ หมุนเวียนของทรัพยากรภายในกลุ่มเครือข่ายให้ดำเนินการดูแลประชากรที่รับผิดชอบได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ความหมายของ คลินิกหมอครอบครัว (Primary care cluster)
หมายถึง การรวมกลุ่มหน่วยบริการปฐมภูมิให้เป็นเครือข่ายการดูแลประชาชนที่อยู่ในเขตรับผิดชอบร่วมกัน เป็นการประจำต่อเนื่อง ด้วยทีมสหวิชาชีพ เพื่อเพิ่มคุณภาพให้มีมาตรฐานใกล้เคียงกันและให้มีการบริหารจัดการ ใช้ทรัพยากรร่วมกันในกลุ่มปฐมภูมินั้นๆ ทั้งนี้อาจเป็นการรวมกลุ่มหน่วยบริการเดิมหรือจัดตั้งหน่วยบริการใหม่เสริม เพื่อให้ได้ตามมาตรฐาน
องค์ประกอบของหน่วยเครือข่าย
หน่วยบริการปฐมภูมิในการจัดหน่วยบริการให้ยึดจำนวนประชากรเป็นหลัก 1 Clusterโดย สามารถประกอบด้วย 1-3 ศูนย์ขึ้นกับบริบทของพื้นที่(ให้ยึดเป้าหมายการเข้าถึงบริการเป็นสำคัญ) ใน กรณีที่สำคัญ เขตที่ตั้งของโรงพยาบาลศูนย์หรือโรงพยาบาลทั่วไป สามารถจัดบริการร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น คลินิกเอกชนได้ หรือในพื้นที่ประชากรเบาบางอาจมีการจัดบริการร่วมระหว่างศูนย์สุขภาพชุมชนของโรงพยาบาลแม่ข่ายกับพื้นที่ดูแลของสาธารณสุขอำเภอ คือ รพ.สต. ในเครือข่ายก็ได้
บทบาทหน้าที่
- เป็นหมอครอบครัว ที่ให้การดูแลใกล้ชิดกับประชาชน โดยยึดหลักการ “บริการทุกคน ทุกที่ ทุกอย่างด้วยเทคโนโลยี”
- เป็นทีมที่ดูแลรับผิดชอบสุขภาพ ร่วมกันทั้งด้า การรักษาพยาบาล การส่งเสริมสุขภาพ ป้องกัน ควบคุมโรค ฟื้นฟูสุขภาพและคุ้มครองผู้บริโภคที่ดูแล “คน” เป็นองค์รวมไม่ใช่ทำเป็นกิจกรรมหรืองาน
- ใช้หลักการเวชศาสตร์ครอบครัว ดูแลความเจ็บป่วย (Illness) มากกว่าดูแลเฉพาะโรค(Disease)
- การประชาสัมพันธ์ แนะน าและสื่อสารให้ประชาชนเข้าใจ เพื่อเพิ่มการเข้าถึงบริการ
- การจัดระบบข้อมูล ช่องทางการสื่อสาร และออกแบบการจัดบริการร่วมกัน
- ทีมสหวิชาชีพ ควรได้มีการประชุม วางแผน ให้บริการและติดตามประเมินผล สถานการณ์ของงาน และสุขภาพของประชาชนร่วมกัน
- ทำงานร่วมกับชุมชน โดยใช้ทรัพยากรและศักยภาพของชุมชนในการดูแลสุขภาพประชาชนใน พื้นที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ในการดำเนินการของกลุ่มหน่วยปฐมภูมิ (Cluster) ให้ ดำเนินการจัดบริการเป็นภาพรวมยึดหลักการ ดูแลตามหลักเวชศาสตร์ครอบครัว สร้างการเข้าถึงบริการสุขภาพที่จ าเป็นและสร้างความเข้าใจให้กับ ประชาชนและชุมชนเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์และเจตนารมณ์ของนโยบายนี้
ความแตกต่างจาก ศูนย์สุขภาพเดิม หรือ รพ.สต. เดิม
คลินิกหมอครอบครัวก็คือต่อยอด ให้มี แพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์ครอบครัว และทีม ที่ มีความครบถ้วนมากขึ้น เรียกได้ว่ายกระดับ ศูนย์สุขภาพเดิม หรือ รพ.สต.เดิม ให้เป็นระดับพรีเมี่ยม และปรับระบบการดูแลสุขภาพเป็นการร่วมกันระหว่าง ประชาชนกับทีมหมอครอบครัว ช่วยกันดูแลสุขภาพด้วยระบบเวชศาสตร์ครอบครัวต่อเนื่อง ที่มีหมอประจำครอบครัวเป็นหมอคนแรก
